65 Yaş ve Üzeri Hipertansiyonu Olan Bireylerde Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ile Sağlık Okuryazarlığı İlişkisinin Değerlendirilmesi

Abstract

Bu tez çalışması 65 yaş ve üzeri hipertansiyonu olan bireylerde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile sağlık okuryazarlığı ilişkisine etkisini değerlendirmek amacı ile yapılmıştır. Bu araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı desendedir. İstanbul ili Kadıköy ilçesinde bulunan özel bir hastanede Eylül 2024- Kasım 2024 tarihleri arasında 126 hipertansiyon hastası ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, Kişisel Bilgi Formu, Sağlıklı Yaşam Biçimi Ölçeği 2 ve Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği aracılığı ile yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Çalışma verileri değerlendirilirken bağımsız gruplar için ki kare testi, varyans analizi, ortalama standart sapma incelenmiş p<0,05 istatistiksel açıdan anlamlı kabul edilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre 65 yaş ve üzeri hipertansiyon hastalarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile sağlık okuryazarlığı arasında anlamlı negatif yönde ilişki olduğu saptanmıştır. Sağlık okuryazarlığı, bireylerin sağlık bilgilerini anlama, yorumlama ve bu bilgileri sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına dönüştürmediğini ifade eder. Yetersiz sağlık okuryazarlığı, bireylerin sağlık hizmetlerine erişimini zorlaştırabilir ve kronik hastalıkların yönetimini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile sağlık okuryazarlığının artırılmasını sağlamak amacıyla hemşirelerin danışmanlık rolünün kullanılması önerilir. Anahtar Kelimeler: Hipertansiyon, sağlık okuryazarlığı, sağlıklı yaşam tarzı, yaşlanmaThis thesis study was conducted to evaluate the effect of the relationship between healthy lifestyle behaviors and health literacy in individuals aged 65 and over with hypertension. The research is designed as a descriptive and correlational study. It was carried out with 126 patients with hypertension between September-November 2024 in a private hospital located in Kadıköy, Istanbul. The data were collected through face-to-face interviews using the Personal Information Form, Healthy Lifestyle Behaviors Scale II (HLB-II), and Health Literacy Scale. While evaluating the study data, chi-square test for independent groups, analysis of variance (ANOVA), and mean and standard deviation values were analyzed. A p-value of <0.05 was considered statistically significant. According to the results obtained from the study, a statistically significant negative relationship was found between healthy lifestyle behaviors and health literacy in individuals aged 65 and over with hypertension. Health literacy refers to the ability of individuals to understand, interpret, and transform health-related information into healthy lifestyle behaviors. Inadequate health literacy may hinder individuals' access to health services and negatively affect the management of chronic diseases. Therefore, it is recommended that nurses utilize their counseling role to improve both healthy lifestyle behaviors and health literacy levels. Keywords: Hypertension, health literacy, healthy lifestyle, aging