FBU GCRIS Standard Database
FBU GCRIS Standard Database, which is a part of Fenerbahçe University (FBU) Research Ecosystem, is an Institutional repository at international standards that allows searching and discovering all research outputs in FBU. It also brings together and organises all kinds of academic outputs related to research activities and allows sharing with the whole scientific world by providing long-term preservation.
Recent Submitted Publications
Moda Sektörü ve Yapay Zekâ Uygulamaları
(2024) Kaya, Özlem; Aytaç, Sevinç Serpil
Yapay zekâ, uzun süredir moda sektörünün farklı aşamalarında kullanılan teknolojilerden biridir. Son dönemlerde özellikle ChatGPT ve Midjourney gibi yeni yapay zekâ araçlarının ortaya çıkmasıyla moda sektörü, bu uygulamaların merkezlerinden biri haline gelmeye başlamıştır. Sektörün yapay zekâ uygulamalarını kullanma noktasındaki tablosu modanın gündeminde olan yapay zekanın belki de modanın bile geleceğini çizecek teknoloji olabileceği konusundaki fikirleri güçlendirmiştir. Yapay zekâ teknolojileri moda sektöründe farklı alanlarda kullanılabilmektedir. Moda tasarımında süreç ve yöntemlerinde fayda sağlayan yapay zekâ teknolojileri, tasarım süreci, talep tahmini, seçim ve iletişim gibi alanlarda daha yoğun olarak kullanılmaktadır. Sektöre sunduğu avantajlar ile son dönemlerin en sık tartışılan konularından biri olan yapay zekâ uygulamaları günümüzün en önemli konularından biri olmayı başarmıştır. Bu bağlamda bu makalede özellikle sektörde kullanılan yapay zekâ uygulamalarına yer verilmiş ve ChatGPT ile örnek model analizleri yapılmıştır. Bu kapsamda çalışma ile yapay zekâ uygulamalarının moda sektöründeki durumunun ortaya konması amaçlanmış ve bazı örnekler sunularak sektöre sunduğu avantajlar üzerinde durulmuştur.
Pisagor Bulanık Sayılara Dayalı Crıtıc-marcos Yöntemi İle Otonom Forklift Seçimi
(2024) Büyükselçuk, Elif Çaloğlu
Üretim ve depolama işletmelerinde forkliftler işletmenin verimliliğini arttırmak amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. Özellikle son yıllarda teknolojide yaşanan gelişmeler ve Endüstri 4.0 uygulamaları ile otonom forkliftler modern işletmelerde klasik forkliftlerin yerini almaktadır. Çevre dostu ve 24 saat çalışabilen bu araçlar ile işletme bünyesinde verim artırılırken aynı zamanda insan hatasından kaynaklı kazalar da önlenebilmektedir. Bu çalışma, modern işletmelere otonom forklift belirleme sürecinde destek olmak üzere geliştirilmiştir. Bu araçların seçiminde hangi kriterlerin dikkate alınması gerektiği literatür taraması sonucunda belirlenmiştir. Bu süreçte yaşanabilecek belirsizlik ve sübjektifliğin etkilerini en aza indirebilmek amacıyla Pisagor bulanık sayılardan yararlanarak problem çözülmüştür. CRITIC (Criteria Importance Through Intercriteria Correlation) yöntemi ile kriterlere ait ağırlıklar belirlendikten sonra MARCOS (Measurement of Alternatives and Ranking according to COmpromise Solution) yöntemi kullanılarak alternatifler değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, belirlenen sekiz farklı kriter içerisinden şarj süresi, dönme yarıçapı ve maksimum kaldıracağı yük miktarı en önemli kriter olarak belirlenmiştir. Farklı değerlendirme kriterleri için en iyi alternatif olarak Kuzey Amerika’da üretilen A7 alternatifi belirlenmiştir.
Elektrikli Kamyon Seçiminde Dairesel Sezgisel Bulanık Kümelere Dayalı Vıkor Yönteminin Uygulanması
(2024) Büyükselçuk, Elif Çaloğlu
Artan nüfus ve gelişen küresel tüketici davranışları, dünya çapında kapsamlı ticari etkileşimleri teşvik etti. Ancak bu genişleme çevre kirliliğinin artmasına neden oldu. Sonuç olarak ülkeler, özellikle ulaşım ve nakliye faaliyetlerinden kaynaklanan hava kirliliğini azaltmak için önlemler almaya başladı. Bu çabanın bir parçası olarak, fosil yakıt tüketen araçların yerini alan ve hızla yaygınlaşan elektrikli araçlar, uygulanabilir bir çözüm olarak ortaya çıktı. Bu çalışma, ulaşım amacıyla kullanılan elektrikli kamyonların seçim konusundaki ikilemlerini incelemektedir. Karar vericilerin seçim sürecinde dikkate alması gereken kriterleri tanımlar ve piyasada mevcut alternatifleri bu kriterlere göre değerlendirir. Karar verme sürecinin doğasında olan belirsizlik ve öznellikle mücadele etmek için dairesel sezgisel bulanık sayılar kullanıldı. Alternatiflerin değerlendirilmesinde bu sayılara dayalı VIKOR yöntemi tercih edilen yaklaşım olmuştur. Bu araştırma, sürdürülebilir ulaşım alanındaki kritik bir ihtiyacı ele alıyor ve karar vericilere elektrikli kamyonların önceden tanımlanmış kriterlere göre değerlendirilmesi için sistematik bir çerçeve sağlıyor. Dairesel sezgisel bulanık sayılardan ve VIKOR yönteminden yararlanan bu çalışma, elektrikli kamyon seçiminin doğasında bulunan karmaşıklıkların üstesinden gelmek için sağlam bir metodoloji sunuyor ve böylece hava kirliliğini azaltma ve çevresel açıdan sürdürülebilir ulaşım uygulamalarını teşvik etme çabalarını ilerletiyor.
Citation - Scopus: 0
Validity, Reliability and Responsiveness of the Cognitive Exercise Therapy Approach-Biopsychosocial Questionnaire (bety-Bq) in Knee Osteoarthritis
(Springer, 2025) Bulut, Z.I.; Unal, E.; Oksuz, S.; Dogru, A.; Akyol, A.; Yakut, Y.
Purpose: This study was planned to test whether the Cognitive Exercise Therapy Approach- Biopsychosocial Questionnaire (BETY-BQ) is an appropriate questionnaire in assessing the biopsychosocial status in KOA. Methods: Frequently used assessment tools, OA-specific scale The Western Ontario and McMaster Universities OA Index, the Hospital Anxiety and Depression Scale, and the Short Form-36 were utilized for the validity and responsiveness of BETY-BQ in individuals with KOA. The test–retest method, internal consistency analysis, and item analysis were used to test reliability. For the test–retest method, BETY-BQ was administered again to the same 30 individuals 1 week later. To assess the responsiveness of the BETY-BQ, individuals who underwent medical treatment were subjected to a second round of questionnaire administration after a 3-month interval. Results: Moderate to weak correlations between BETY-BQ and the other questionnaires ensued the divergent validity. According to the confirmatory factor analysis, all goodness-of-fit indices of BETY-BQ were acceptable (CMIN/df = 2.212; RMSEA = 0.080; SRMR = 0.08). Both Cronbach’s α (0.900) and ICC value (0.941) showed that the BETY-BQ has excellent reliability in the KOA population. The Bland–Altman Plot showed high agreement as all differences between the first and second BETY-BQ were found between the 95% lower and upper limits. BETY-BQ demonstrated moderate responsiveness as the effect size and standardized mean response were 0.656 and 0.566, respectively. Conclusion: A valid, reliable, responsive, multi-dimensional, and self-reported questionnaire for measuring biopsychosocial status in KOA was introduced to the use of healthcare professionals. © Indian Orthopaedics Association 2025.
Citation - Scopus: 0
Liminal Athletes: Abusive Hazing and Masculinities in Homosocial Team Sports1
(Routledge, 2025) Elmas, S.; Aşçı, F.H.; Hacısoftaoğlu, İ.
In this study, we aimed to reveal the dimensions and qualities of violence and abuse in sports through hazing in Turkish sample. We also consider hazing, which involves inhuman and deviant behavior, through masculinities, homosociality, and liminality. We applied qualitative research method with social constructionist and pro-feminist approach. We used in-depth interview and visual painting application technique with a retrospective design. We carried out painting application and interviewed 28 athletes from team branches such as football, basketball, volleyball, rowing, water polo, underwater hockey and American football. We applied content analysis based on thematic coding and revealed 4 themes: 1) “foggy” and “hazy” locker rooms, 2) knowing your place as a rookie, 3) interfering with bodily integrity, 4) “prospective” members on the threshold. We can say that within the masculine culture of sports, liminal athletes can make the teams by experiencing a masculinity that is often subordinated to hegemonic masculinities. In this process, liminal athletes harden because they have been crushed so much; and as they harden, they crush those coming from below. © 2024 Taylor & Francis Group, LLC.